Szkielet każdej wypowiedzi pisemnej stanowią typowe zwroty porządkujące myśli i łączące tekst w spójną całość. Umiejętnie dobrane w trakcie pisania rozprawki w języku angielskim, wpływają na odbiór wypowiedzi przez czytelnika oraz jej właściwe zrozumienie.
Czy jest jakiś sposób na to, aby ułatwić sobie pisanie rozprawki w języku angielskim oraz zachwycić czytelnika bogactwem językowym?
Czy są jakieś uniwersalne zwroty, które zapewnią mojej wypowiedzi pisemnej efekt „wow”?
Jakich wyrażeń mam użyć, by połączyć jasno moje myśli i zapewnić klarowność argumentacji?
Często słyszę takie pytania od uczniów, którym zależy na bardzo dobrym napisaniu rozprawki. Dobra wiadomość jest taka, że są sposoby na poradzenie sobie z tymi rozterkami. Dziś przeanalizujemy wspólnie zwroty przydatne do pisania rozprawek. Pisząc rozprawkę pamiętaj, że jest to wypowiedź formalna, w której stosuje się wyrażenia typowe dla oficjalnej odmiany języka angielskiego. Wielu piszących ma kłopot z doborem odpowiednich sformułowań. Nie znają ich lub nie potrafią właściwie użyć. Zapoznaj się z artykułem i pozbądź się problemu raz na zawsze. Poznaj pomocne wyrażenia formalne i pisz, jak ekspert od bezstronnej argumentacji.
Zastosowanie tych uniwersalnych sformułowań omówię na podstawie przykładowej rozprawki argumentacyjnej na temat:
Korzystanie z samochodu przestało być luksusem, a stało się niezbędnym elementem codziennego życia większości mieszkańców Polski. Napisz rozprawkę, w której przedstawisz pozytywne i negatywne aspekty korzystania z samochodu na co dzień.
We wcześniejszym artykule: Jak pisać rozprawkę argumentacyjną po angielsku z wykorzystaniem mapy myśli omówiłam szczegółowo jej tworzenie. Jako subskrybent Morza Atramentu otrzymałeś darmowy pakiet map myśli i modelową rozprawkę w naszym newsletterze wysłanym prosto na Twojego maila – skorzystaj z tego teraz. Jeżeli nie jesteś jeszcze subskrybentem Morza Atramentu pobierz bezpłatnie przykładową rozprawkę, na podstawie której omawiam w bieżącym artykule zwroty formalne, klikając w link poniżej. Wydrukuj gotową rozprawkę (format .pdf), aby ułatwić sobie jej czytanie i analizę pod względem wykorzystanych zwrotów porządkujących jej treść oraz sformułowań wprowadzających poszczególne argumenty. Zwróć uwagę na układ graficzny tekstu: podział na akapity, obszerność i proporcje akapitów, marginesy.
Aby lepiej zrozumieć budowę samego akapitu koniecznie zajrzyj do Czy potrafisz zbudować akapit? Przeczytaj również Jak napisać rozprawkę argumentacyjną, aby zgarnąć maksimum punktów na maturze? – dowiesz się na co jeszcze zwracać uwagę przy pisaniu rozprawek.
Akapit pierwszy: wstęp – wprowadzenie tematu oraz bezstronna teza bez własnej opinii.
Wstęp do rozprawki to most łączący Ciebie i czytelnika. Od tego jak rozpoczniesz zależy czy będzie kontynuował czytanie i czy zorientuje się, o czym chcesz pisać. Głównym elementem wstępu jest jasno postawiona teza. Warto, abyś znał kilka przydatnych zwrotów pomocnych w klarownym formułowaniu tezy.
Najedź kursorem na podkreślone kropkowaną linią fragmenty we wstępie do rozprawki, aby zobaczyć dodatkowe komentarze.
A few years ago having a car used to be regarded as luxury in Poland. Nowadays, travelling by car seems to be a necessity of a fast changing world. Although there are many benefits of using a car on a daily basis , there are also some drawbacks involved.
Alternatywne sformułowania tezy zrównoważonej.
Although the supporters of using a car on a daily basis put forward a lot of plausible arguments, one should not forget about some convincing reasoning of the opponents.
Chociaż zwolennicy używania samochodu na co dzień przytaczają wiele wiarygodnych argumentów, nie powinniśmy zapominać o przekonującej argumentacji przeciwników.
However, using a car on a daily basis does have both advantages and disadvantages as outlined below.
Jednakże, używanie samochodu na co dzień ma zarówno zalety, jak i wady, co zostanie zarysowane poniżej.
Although there are many good sides of using a car every day, there are also some bad sides.
Chociaż jest wiele dobrych stron używania samochodu każdego dnia, są też złe strony.
What are the advantages and disadvantages of using a car on a daily basis?
Jakie są zalety i wady używania samochodu na co dzień?
What are the benefits and drawbacks of using a car every day?
Jakie są korzyści i wady używania samochodu na co dzień?
Let us consider the advantages and disadvantages of using a car on a daily basis.
Rozważmy zalety i wady korzystania z samochodu na co dzień.
Using a car on a daily basis can be said to have both advantages and disadvantages.
Można powiedzieć, że korzystanie z samochodu na co dzień ma zarówno zalety, jak i wady.
There are both advantages and drawbacks to driving a car on a daily basis.
Są zarówno zalety, jak i wady korzystania z samochodu na co dzień.
There are numerous pros and cons to driving a car on a daily basis.
Są liczne zalety i wady korzystania z samochodu na co dzień.
It is clear that there are both advantages and disadvantages to the issue of using cars on a daily basis.
Jest oczywiste, że codzienne używanie samochodu ma swoje zalety i wady.

Akapit drugi: rozwinięcie – argumenty "za".
Przedstawienie argumentów "za" w zdaniu temacie.
Poprawnie zbudowany akapit zaczynamy od tak zwanego zdania tematu / topic sentence. Zdanie temat jest bardzo ważne – jest wprowadzeniem, które musi mieć swoje uzasadnienie i rozwinięcie w dalszej części akapitu. Warto, abyś je dopracował i zaczął stosownym zwrotem.
Najedź kursorem na podkreślone kropkowaną linią zdanie temat rozpoczynające drugi akapit rozprawki – argumenty „za”, aby zobaczyć dodatkowe komentarze.
The most important advantage of using cars is the freedom and independence they give us every day.
Wyrażenia używane do przedstawiania argumentów "za" w zdaniu temacie.
The most important benefit of using cars is the freedom and independence they give us every day.
Największą korzyścią korzystania z samochodów jest wolność i niezależność jaką nam dają każdego dnia.
The main advantage of using cars is the freedom and independence they give us every day.
Główną zaletą korzystania z samochodów jest wolność i niezależność jaką nam dają każdego dnia.
The major argument in support of using cars on a daily basis is the freedom and independence they give us.
Podstawowym argumentem wspierającym korzystanie z samochodów na co dzień jest wolność i niezależność jaką nam dają.
The main argument in support of using cars on a daily basis is the freedom and independence they give us.
Głównym argumentem wspierającym korzystanie z samochodów na co dzień jest wolność i niezależność jaką nam dają.
The main benefit of using cars on a daily basis is the freedom and independence they give us.
Główną korzyścią korzystania z samochodów na co dzień jest wolność i niezależność jaką nam dają.
Wprowadzanie pierwszego zestawu argumentów "za".
Teraz, przyjrzyj się jakich wyrażeń można użyć do wprowadzania pierwszego zestawu argumentów „za” w drugim akapicie rozprawki.
Najedź kursorem na podkreślone kropkowaną linią wyrażenie: Firstly wprowadzające pierwszy zestaw argumentów „za” w rozprawce, aby zobaczyć dodatkowe komentarze.
Firstly, you can get almost everywhere you want at any chosen time. People value the aspect of travelling independently of bus and train timetables. It is up to you when you start the journey and finish travelling when it suits you. Another clear benefit is the comfort and convenience the cars give people in their tense and hurried way of life. Particularly, when leaving your warm garage on a gloomy, rainy day and staying dry for the whole of the journey. Not to mention the possibility of carrying more things with you such as a laptop, work equipment, luggage and sports equipment when going on holiday. Moreover, using a car daily provides better opportunities workwise. Not only is the commute to work faster and more comfortable, but additionally, you can easily travel longer distances and thus find a job in a different city.
Last but not least, there is a group of emergency vehicles we could not imagine living without, especially in life-threatening situations. The operators of ambulances and fire engines, permitted by law to break conventional road rules in order to reach their destinations in the fastest possible time, save people’s lives.
Wyrażenia do wprowadzania pierwszego zestawu argumentów "za".
To begin with, / To start with, – Na początek,
Firstly, / In the first place, / First, – Po pierwsze,
First of all, – Przede wszystkim,
First and foremost, – Po pierwsze i najważniejsze,
For one thing, – Z jednego powodu,
On the one hand, – Z jednej strony,
One advantage is that… – Jedną z zalet jest…
One of the advantages of… is that… – Jedną z zalet / korzyści… jest to, że…
One of the pros of… is that… – Jedną z zalet / korzyści… jest to, że…
The main argument in support of… is that… – Głównym argumentem za jest to, że…
The main benefit is that… – Główną zaletą jest…
One argument in favour is… – Jednym z argumentów przemawiających na korzyść… jest to, że…
Dodawanie kolejnych argumentów "za" w ramach tego samego akapitu.
Dodając kolejne argumenty „za” wykorzystaj zwroty porządkujące akapit pod względem chronologicznym. Pokaż jasno, jak Twoje myśli łączą się i wypływają jedne z drugich. Dzięki temu Twój czytelnik z łatwością zrozumie Twój tok rozumowania i argumentację.
Najedź kursorem na podkreślone w rozprawce kropkowaną linią wyrażenia: Another clear benefit; Moreover zastosowane do dodania kolejnych argumentów „za” w ramach drugiego akapitu, aby zobaczyć dodatkowe komentarze.
Another clear benefit, – Kolejna oczywista zaleta,
Another clear benefit is…, – Kolejną oczywistą zaletą jest…
Another advantage is that… – Kolejną zaletą jest…
Another plus is the fact, that… – Kolejnym plusem jest to, że…
Another positive aspect is the fact that… – Kolejną zaletą jest to, że…
Secondly, -Po drugie,
Thirdly, – Po trzecie,
In addition to this/that, – W dodatku,
In addition, / Additionally, – Dodatkowo,
It is also important to consider… – Ważne jest również rozważenie…
It is also vital to consider… – Ważne jest również rozważenie…
Moreover, / Furthermore, / What is more, – Ponadto, / Co więcej,
Besides, / Also, – Oprócz tego, / Także,
Apart from this/that, – Oprócz tego,
Not only that, but… – Nie tylko to, lecz także…
As a result, – W rezultacie,
Consequently, – Dlatego / W konsekwencji
Therefore, – Tak oto,
Thus, – W ten sposób,
Podawanie ostatniego argumentu w danym akapicie.
Zasygnalizuj czytelnikowi, że kończysz swoje rozważania w akapicie przedstawiającym zalety, używając odpowiedniego wyrażenia.
Najedź kursorem na podkreślone kropkowaną linią wyrażenie: Last but not least użyte do podania ostatniego argumentu w drugim akapicie rozprawki, aby zobaczyć dodatkowe komentarze.
Last but not least, – Ostatnia, ale nie mniej ważna sprawa, / Ostatnim, choć nie najmniej ważnym argumentem jest fakt, że…
Finally, – W końcu, Na koniec,
Lastly, – Wreszcie,
Podawanie przykładów.
W rozprawce używaj również zwrotów sygnalizujących podawanie przykładów popierających Twoje argumenty.
Najedź kursorem na podkreślone kropkowaną linią wyrażenia particularly, especially użyte do wprowadzania przykładów w drugim akapicie (zalety) i trzecim akapicie (wady) rozprawki, aby zobaczyć dodatkowe komentarze.
For example, / For instance, – Na przykład
Especially / Particularly / In particular – Szczególnie
Such as… – Taki jak…
As an illustration, – Jako ilustracja
Namely, – Mianowicie

Akapit trzeci: rozwinięcie – argumenty "przeciw".
Przedstawianie argumentów "przeciw" w zdaniu temacie.
Akapit, w którym omawiamy argumenty „przeciw” również zaczynamy od zdania tematu / topic sentence, wyrażającego główną myśl tej części wypowiedzi pisemnej. Stosowne zwroty pomogą Ci napisać ciekawe i poprawne zdanie temat.
Najedź kursorem na podkreślone kropkowaną linią zdanie temat rozpoczynające trzeci akapit rozprawki – argumenty „przeciw”, aby zobaczyć dodatkowe komentarze.
On the other hand, the opponents of using cars on a daily basis claim that it is a life and health hazard.
Wyrażenia używane do przedstawiania argumentów "przeciw" w zdaniu temacie.
However, the opponents of using cars on a daily basis claim that it is a life and health hazard.
Jednakże, przeciwnicy korzystania z samochodów na co dzień twierdzą, że stanowi to zagrożenie dla życia i zdrowia.
Nevertheless, the opponents of using cars on a daily basis claim that it is a life and health hazard.
Niemniej / Niemniej jednak, przeciwnicy korzystania z samochodów na co dzień twierdzą, że stanowi to zagrożenie dla życia i zdrowia.
In spite of the fact that there are numerous advantages of using cars on a daily basis, the opponents claim that it is a life and health hazard.
Pomimo faktu, iż są liczne zalety używania samochodów na co dzień, przeciwnicy twierdzą, że stanowi to zagrożenie dla życia i zdrowia.
In spite of numerous advantages of using cars on a daily basis, the opponents claim that it is a life and health hazard.
Pomimo licznych zalet używania samochodów na co dzień, przeciwnicy twierdzą, że stanowi to zagrożenie dla życia i zdrowia.
Despite the fact that there are numerous advantages of using cars on a daily basis, the opponents claim that it is a life and health hazard.
Pomimo faktu, iż są liczne zalety używania samochodów na co dzień, przeciwnicy twierdzą, że stanowi to zagrożenie dla życia i zdrowia.
Despite numerous advantages of using cars on a daily basis, the opponents claim that it is a life and health hazard.
Pomimo licznych zalety używania samochodów na co dzień, przeciwnicy twierdzą, że stanowi to zagrożenie dla życia i zdrowia.
On the other hand, the opponents of using cars on a daily basis claim that it is a life and health hazard.
Z drugiej strony, przeciwnicy używania samochodu na co dzień twierdzą, że stanowi to zagrożenie dla życia i zdrowia.
Even though there are numerous advantages of using cars on a daily basis, the opponents claim that it is a life and health hazard.
Mimo że… / Chociaż są liczne zalety używania samochodów na co dzień, przeciwnicy twierdzą, że stanowi to zagrożenie dla życia i zdrowia.
Although there are numerous benefits of using cars on a daily basis, the opponents claim that it is a life and health hazard.
Mimo że… / Chociaż są liczne zalety używania samochodów na co dzień, przeciwnicy twierdzą, że stanowi to zagrożenie dla życia i zdrowia.
From the point of view of the opponents, using cars on a daily basis is a life and health hazard.
Z punktu widzenia przeciwników, używanie samochodu na co dzień stanowi zagrożenie dla życia i zdrowia.
Admittedly, there are numerous advantages of using cars on a daily basis, yet the opponents claim that it is a life and health hazard.
Wprawdzie / Co prawda jest wiele zalet używania samochodów na co dzień, jednakże przeciwnicy twierdzą, że stanowi to zagrożenie dla życia i zdrowia.
Undeniably, there are numerous advantages of using cars on a daily basis, yet the opponents claim that it is a life and health hazard.
Niezaprzeczalnie, są liczne zalety używania samochodów na co dzień, jednakże przeciwnicy twierdzą, że stanowi to zagrożenie dla życia i zdrowia.
Wprowadzanie pierwszego zestawu argumentów "przeciw".
Czas, aby poznać wyrażenia używane do wprowadzania pierwszego zestawu argumentów w akapicie omawiającym wady zagadnienia.
Najedź kursorem na podkreślone kropkowaną linią wyrażenie: First of all wprowadzające pierwszy zestaw argumentów „przeciw” w rozprawce, aby zobaczyć dodatkowe komentarze.
First of all, death rates among the car users are alarmingly high. Careless driving and speeding are often the cause of death and long-life disability, especially among young drivers. Moreover, drink-driving brings the risk of traffic accidents. Unfortunately, children and ordinary pedestrians become victims of such irresponsible drivers. Furthermore, the scientific evidence indicates that cars produce carbon dioxide and the fumes are responsible for air pollution and smog, especially in big cities. This leads to many environmental problems such as a greenhouse effect. In addition, heavy traffic and congestion in city centres at the rush hours are unbearable for many people and force them to move out into the suburbs. Finally, some people use cars excessively, even to get to a nearby, corner shop to buy some bread in the morning. It leads to health and fitness problems. Drivers tend to forget that there are some places where they can easily get on foot. Such behaviour results in muscle weakness and obesity.
Wyrażenia do wprowadzania pierwszego zestawu argumentów "przeciw".
To begin with, / To start with, – Na początek,
Firstly, / In the first place, / First, – Po pierwsze,
First of all, – Przede wszystkim,
First and foremost, – Po pierwsze i najważniejsze
On the other hand, – Z drugiej strony
Contrary to… – W przeciwieństwie do…
One disadvantage is that… – Jedną wadą jest…
One of the disadvantages of… is that… – Jedną z wad… jest to, że…
One of the cons of… is that… – Jedną z wad… jest to, że…
One of the downsides… is that… – Jedną z wad… jest to, że…
The downside of… is… – Wadą… jest
The main drawback is that… – Główna wadą jest…
One argument against… is… – Jednym z argumentów przemawiającym na niekorzyść… jest to, że…
The major argument against is… – Podstawowym argumentem przeciwko jest…
The main argument against is… – Głównym argumentem przeciwko jest…
Dodawanie kolejnych argumentów "przeciw" w ramach tego samego akapitu.
Dodając kolejne argumenty „przeciw” wykorzystaj zwroty porządkujące akapit pod względem chronologicznym. Pokaż jasno, jak Twoje myśli łączą się i wypływają jedne z drugich. Dzięki temu Twój czytelnik z łatwością zrozumie Twój tok rozumowania i argumentację.
Najedź kursorem na podkreślone kropkowaną linią wyrażenia: Moreover; Furhermore; In addition zastosowane do dodania kolejnych argumentów „przeciw” w ramach trzeciego akapitu, aby zobaczyć dodatkowe komentarze.
Another clear downside of… is… – Kolejną oczywistą wadą (czegoś) jest…
Another disadvantage is that… – Kolejną wadą jest…
Another minus is the fact, that… – Kolejnym minusem jest to, że…
Another negative aspect is the fact that… – Kolejną negatywnym aspektem jest to, że…
Another drawback is that… – Kolejną wadą jest…
It is also important to consider… – Ważne jest również rozważenie…
It is also vital to consider… – Ważne jest również rozważenie…
To make the matter worse, – Na domiar złego,
Secondly, – Po drugie,
Thirdly, – Po trzecie,
In addition to this/that, – W dodatku,
In addition, / Additionally, – Dodatkowo,
Moreover, / Furthermore, / What is more, – Ponadto, / Co więcej,
Besides, / Also, – Oprócz tego, / Także,
Apart from this/that, – Oprócz tego,
Not only that, but… – Nie tylko to, lecz także…
As a result, –W rezultacie,
Consequently, – Dlatego / W konsekwencji
Therefore, – Tak oto,
Thus, – W ten sposób,
Podawanie ostatniego argumentu w danym akapicie.
Zasygnalizuj czytelnikowi, że kończysz swoje rozważania w akapicie omawiającym wady, używając odpowiedniego wyrażenia.
Najedź kursorem na podkreślone kropkowaną linią wyrażenie: Finally użyte do podania ostatniego argumentu w trzecim akapicie rozprawki, aby zobaczyć dodatkowe komentarze.
Last but not least, – Ostatnia, ale nie mniej ważna sprawa, / Ostatnim, choć nie najmniej ważnym argumentem jest fakt, że…
Finally, – W końcu, Na koniec,
Lastly, – Wreszcie,
Akapit czwarty: zakończenie.
Podsumowanie rozprawki argumentacyjnej.
Celem akapitu podsumowującego rozprawkę jest doprowadzenie Twojej wypowiedzi do logicznego końca. Użyj odpowiednich zwrotów, aby dać czytelnikowi poczucie, że Twoje zakończenie wypływa z wcześniejszych rozważań i potwierdza postawioną na początku tezę.
Najedź kursorem na podkreślone kropkowaną linią wyrażenie: Summing up użyte do zasygnalizowania podsumowania rozprawki w czwartym akapicie, aby zobaczyć dodatkowe komentarze.
Summing up, there are many arguments for and against using cars in our everyday life. Regardless of the alleged danger of environmental pollution and the growing number of accidents, the car seems to be an inseparable element of our daily routine in Poland. Under no circumstances could I imagine living without this blessing – without the freedom of using the car.
To sum up, / Summing up, / In summary, – Podsumowując,
On the whole, – Ogólnie rzecz ujmując,
On balance, – Zważywszy wszystko
All things considered, – Biorąc wszystko pod uwagę,
All in all, – Podsumowując,
In conclusion, / To conclude, – Konkludując,
Taking everything into account, – Rozważając wszystkie argumenty,
Having considered both sides of the argument, – Wziąwszy pod uwagę obie strony dyskusji,
Jak mądrze korzystać z omówionych zwrotów?
Poznałeś dziś szeroki wachlarz sformułowań stosowanych w formalnej odmianie języka angielskiego, potrzebnej w trakcie pisania rozprawki. Zwroty te, po pierwsze, porządkują treść wypowiedzi pisemnej chronologicznie. Następnie, pokazują związek przyczynowo skutkowy pomiędzy kolejnymi argumentami i przykładami je popierającymi. Ponadto, wskazują rozpoczynanie i kończenie argumentacji w poszczególnych akapitach. Sygnalizują relacje zachodzące pomiędzy argumentami: dodanie myśli, kontrast, porównanie zagadnień, wreszcie podsumowanie.
Pisz dużo wypowiedzi pisemnych na różne tematy. Początkowo wybierz kilka zwrotów, zapamiętaj je i staraj się stosować w swoich pracach. Po jakimś czasie od napisania rozprawki, wróć do jej treści i sprawdź czy wszystkie sformułowania formalne zostały użyte we właściwy sposób. Następnie popracuj jeszcze wnikliwiej ze swoją rozprawką – spróbuj zamienić wszystkie zastosowane zwroty na ich alternatywy. Przeczytaj pracę na głos – sprawdź czy zachowałeś spójność i logikę wypowiedzi. Czytając inne rozprawki, artykuły argumentacyjne w prasie i e-mediach zwracaj uwagę na to jakich zwrotów używają inni autorzy – koniecznie notuj ciekawe wyrażenia w swoim notatniku. I pisz. Pisz po angielsku codziennie. Nawet opisując swój dzień w pamiętniku prowadzonym w języku angielskim możesz zastosować omówione w tym artykule zwroty. Zobacz.
Firstly, I got up really late today. Secondly, I didn’t have time to eat breakfast. To make the matters worse, I missed the last morning train to Poraj. In brief, I had the worst Monday morning ever. On the other hand, I had a chance to meet Piotr at the bus stop and we had a nice chit-chat. In addition to this, he invited me to his birthday party…what a day! Although, I had the worst morning ever, the rest of the day turned out really good for me.
Dziękuję, że dotarłeś do końca tego obszernego artykułu. Dodam tylko, że aby z niego naprawdę wyciągnąć to, co Ci potrzebne do skutecznego pisania rozprawek z wykorzystaniem odpowiednich zwrotów warto, abyś przeczytał go wnikliwie kilka razy. Jednocześnie analizuj przykładową rozprawkę o samochodach. Podkreślaj przykłady i zapamiętuj ich zastosowanie. Jeśli jeszcze nie jesteś subskrybentem Morza Atramentu i nie otrzymałeś modelowej rozprawki w newsletterze, koniecznie pobierz ją za pomocą poniższego formularza.
Pisz od dziś rozprawki z łatwością. Dasz radę. Trzymam kciuki.